Σάββατο 24 Αυγούστου 2013

Το τραγούδι των αστεριών...

Στρέφοντας τα μάτια μας στον ουρανό, μία καθαρή νύχτα αυτού του υπέροχου καλοκαιριού που περνά σιγά - σιγά, βλέπουμε πλήθος άστρων που λικνίζονται στο βαθύ μαύρο του διαστήματος. Αυτά τα άστρα είναι άστρα της δικής μας "γειτονιάς", του δικού μας γαλαξία.
Εδώ και αρκετό καιρό οι επιστήμονες προσπαθούν να ανακαλύψουν αν γύρω από τα άστρα αυτά περιφέρονται πλανήτες, όπως συμβαίνει και στο δικό μας το ηλιακό σύστημα. Οι τεχνικές είναι αρκετές, αλλά μία από αυτές, η μέθοδος της διάβασης είναι η πιο ενδιαφέρουσα. Η μέθοδος της διάβασης στηρίζεται στην ανίχνευση μικρών διακυμάνσεων της φωτεινότητας ενός αστεριού όταν διέρχεται μπροστά από αυτόν ένας πλανήτης. Μετρώντας την περίοδο της αλλαγής φωτεινότητας (αφού μετρηθούν πολλές διαβάσεις για επιβεβαίωση) μπορεί να μετρηθεί το σχήμα και το μέγεθος της τροχιάς γύρω από το άστρο και έτσι να μετρήσουμε τη μάζα του πλανήτη. Από το πόσο μεταβάλλεται η φωτεινότητα του άστρου μπορούμε να βρούμε την ακτίνα του πλανήτη και από εκεί τον όγκο του. Οπότε γνωρίζοντας τη μάζα του μπορούμε να υπολογίσουμε τη μέση πυκνότητά του, άρα και να καταλάβουμε αν ο πλανήτης είναι αεριώδης ή πετρινός κλπ. Επίσης, γνωρίζοντας την απόσταση από το άστρο (χαρακτηριστικό της τροχιάς του) μπορούμε να υπολογίσουμε τη θερμοκρασία της επιφάνειάς του.
Στην επόμενη φωτογραφία φαίνεται η διακύμανση του φωτός που ανιχνεύθηκε για τον πλανήτη Κepler9c ο οποίος περιφέρεται σε ακτίνα 0,225 αστρονομικές μονάδες γύρω από το άστρο του.

Στην επόμενη φωτογραφία μπορούμε να δούμε τις διακυμάνσεις και για άλλους πλανήτες.



Το διαστημικό σκάφος Kepler που εκτοξεύτηκε το 2009 μας έδωσε την ευκαιρία να ανιχνεύσουμε με την παραπάνω μέθοδο πολλούς εξω-πλανήτες, αλλά δυστυχώς σταμάτησε να στέλνει δεδομένα λόγω κάποιας βλάβης στο σύστημα γυροσκοπίου. Παρόλα αυτά οι επιστήμονες αναλύουν τα δεδομένα που έχουν ήδη σταλθεί για την εύρεση και άλλων εξω-ηλιακών πλανητών. Η προσπάθεια αυτή δεν είναι εύκολη μιας και οι διακυμάνσεις του φωτός μπορούν να προέλθουν και από άλλες αιτίες προκαλώντας "θόρυβο" στα δεδομένα με αποτέλεσμα τη δύσκολη "εκκαθάριση" και την ανίχνευση πλανητών. Είναι λογικό ότι το μικρό μέγεθος ενός πλανήτη προκαλεί πολύ μικρή διακύμανση που μπορεί να καλυφθεί πλήρως από το "θόρυβο" οδηγώντας στη μη ανίχνευση. 
Στην κατεύθυνση της καλύτερης επεξεργασίας των δεδομένων, οι επιστήμονες ανέπτυξαν έναν νέο τρόπο επεξεργασίας της φωτεινότητας "μετατρέποντάς" την σε ήχο. Ο καταπληκτικός αυτός ήχος είναι χαρακτηριστικός του μεγέθους του αστεριού και της εξέλιξης της ζωής του και θα τον χαρακτηρίζαμε ως το τραγούδι των αστεριών


Δεν υπάρχουν σχόλια: